Sołectwa

Białęgi

Wieś leży około 13 km od Chojny. Liczba mieszkańców 132. Historia, zabytki, folwark, przemysł, zabudowa, zieleń, krajobraz oraz położenie wsi Białęgi zostały uwzględnione w przyjętym herbie. Herb składa się z 4 części:

Krzyż w kształcie litery X. Jest to krzyż św. Andrzeja. Kościół w Brwicach jest pod wezwaniem św. Andrzeja, apostoła, jednego z pierwszych uczniów Jezusa Chrystusa, brata Piotra, ucznia Jana Chrzciciela, który według źródeł późniejszych poniósł śmierć męczeńska w Patras, ukrzyżowanego na krzyżu w kształcie litery X; W nazwie wsi widnieje wyraz Białe, stąd krzyż na tle białym;
Miecz – symbol waleczności, był symbolem walki dobra ze złem i atrybutem męstwa. Był również atrybutem rycerzy i bohaterów chrześcijaństwa średniowiecznego. Z przedstawionej historii wsi Białęgi jasno wynika, że kilkanaście łanów było lennem rycerskim, należących do kilku znanych rodów brandenburskich, miecz jest ukazany na tle czerwonym – symbol krwi;
Byk – symbol ofiary, płodności, w przypadku bogów starożytności stawał się emblematem (znakiem) Boga i Chrystusa. Poza tym, we wspomnianym folwarku znajdowało się kilkadziesiąt sztuk bydła, wśród których zapewne również występował byk. Kolor zielony tła symbolizuje łąki, a nazwa „łęg” oznacza podmokłą łąkę.
Orzeł brandenburski w herbie znalazł się na nim stąd, że wieś leżała w Nowej Marchii, która z kolei należała do Brandenburgii.

Sołtys - Grażyna Gawron

Brwice

Wieś zamieszkuje 188 osób. Znajduje się tam XIII-wieczny kościół pod wezwaniem św. Antoniego. Kościół jest jedną z najstarszych budowli z kamienia polnego w okolicy. Brwice posiadają własną szkolę podstawową im. przyrodników polskich. We wsi rośnie przedwojenny okaz mamutowca o wysokości ok. 30 metrów.

„Miejscowość położona jest w bardzo pięknej okolicy. Otaczają ją lasy z małymi ukrytymi jeziorami i wzgórzami o wysokości prawie 100 m n.p.m., jest również dojście do Jeziora Jelenińskiego z cudownymi kąpieliskami. Ze wsi do odległego o dwa kilometry dworca prowadzi piękna aleja brzozowa”. (Kreis Konigsberg)

Sołtys - Zenon Madera

Czartoryja

Sołtys - Janina Gajowa

Garnowo

Wieś położona 5 km na północ od Chojny, nad rzeką Rurzycą. We wsi znajduje się Kościół filialny p.w. MB Wspomożenia Wiernych z drugiej połowy XIII, gotycki, zbudowany z kamienia i cegły. Pierwotnie nie posiadał wieży. Wieża z XV w. Kościół spalony w 1945 r., odbudowany w latach 1989 – 1995. W czasie II wojny światowej kościół został poważnie uszkodzony. Odbudowany w latach 1989-90. Poświęcony 13.06.1991 r.

„Aż do początku XX wieku we wsi znajdowały się domy podcieniowe, pierwotnie jako domy szkieletowe ze ścianami wypełnionymi żerdziami i gliną, póżniej cegłami”. (Kreis Konigsberg….)

Sołtys - Paweł Bednarz

Godków

Położony jest na południe od Chojny w odległości 6,5 km. Cały obszar sołectwa leży w granicach otuliny Cedyńskiego Parku Krajobrazowego.

Kościół - prawdopodobnie już z 2 poł. XIII w. Jest wczesnogotycką budowlą postawioną z granitowych kwadr (XIII w.); przebudowany gruntownie w 1855 r. (dobudowano neogotycką wieżę, zakrystię). Spalony w 1945 r.; odbudowany w 1. 1970-1976, jako parafialny kościół rzymsko-katolicki. Parafia rzymskokatolicka p.w. św. Maksymiliana Marii.

Sołtys - Michał Burak

Godków Osiedle

Sołtys Godkowa Osiedle - Sylwester Bindas

Grabowo

Sołtys - Małgorzata Muraszka

Graniczna

Sołtys - Maria Karasińska

Grzybno

Wieś położona 11 km na północny-wschód od Chojny. Zamieszkuje tam 725 osób. W Grzybnie warto zobaczyć Kościół parafialny p.w. św. Antoniego z XIII w., zbudowany w z kostki granitowej. Budowa salowa z wyodrębnionym prezbiterium (na planie czworoboku); przebudowany na początku XVIII w. (wówczas postawiono wieżę w konstrukcji ryglowej).

Odremontowany w 1946 r., obecnie pełni funkcję sakralną (kościół parafialny rzymsko-katolicki). Również Pałac w Grzybnie stanowi wartość zabytkową. Budowa pałacu zakończona została w 1905 r. (pałac powstał prawdopodobnie w wyniku rozbudowy starszej budowli).

Jest to budowla murowana, dwukondygnacyjna, z ryzalitem bocznym, przykryta dwuspadowym dachem z naczółkami. Obecny kształt pałacu powstał w wyniku remontów i modernizacji w latach 1958 - 1977. Skutkiem tych modernizacji pałac uległ dewaloryzacji i posiada jedynie walory historyczne (lokalizacja i ogólny zarys formy architektonicznej pałacu).

Sołtys - Beata Malecka

Jelenin

Leży w odległości 7 km w kierunku południowo-wschodnim od Chojny przy linii kolejowej Godkowo-Pyrzyce. Miejscowość zamieszkuje 190 osób. Szczególny urok krajobrazowi tej miejscowości nadaje duże jezioro Jelenin, otoczone lasami sosnowymi i moczarami. Jezioro Jelenin znajduje się 1 km od miejscowości. Czysta woda II kat., pole biwakowe, plaża. Raj dla wędkarzy, myśliwych, nurków, osób uprawiających sporty wodne.

Sołtys - Aniela Jureiwcz

Kamienny Jaz

Sołtys - Halina Weymann

Krajnik Dolny

Sołtys - Ewa Arciszewska

Krajnik Górny

Sołtys - Ewa Simińska

Krzymów

Wieś położona 8 km na północny-zachód od Chojny. Kościół filialny p.w. św. Józefa z 2 poł. XIII w., zbudowany z kostki granitowej i cegły, wieża z XV w., w 1872 r. dobudowano ceglane neogotyckie prezbiterium. Cmentarz przykościelny otoczony murem kamiennym z bramkami z XV w. przebudowanymi w 1872 r. Pałac zabytkowy z XVIII w. wraz z parkiem. Na cmentarzu rodowym (półn. granica parku przy murze kościelnym) zachowały się elementy nagrobków.

Sołtys - Waleria Krukowska

Lisie Pole

Wieś położona 7 km na północ od Chojny. Dawna nazwa wsi to Chrobryń (przed wojna Uchtdorf). We wsi istnieje drużyna piłkarska UKS Chrobry Lisie Pole (klasa - A). Niedaleko wsi znajduje się jezioro Rynickie (można tam złowić leszcze, szczupaki, karpie, liny, płotki).

We wsi jest dworzec PKP i PKS.W Lisim Polu znajduje się szkoła podstawowa oraz zerówka. We wsi znajduje się kościół filialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z XIII/XIV w., z kostki granitowej. W 1893 r. nadbudowano drewnianą wieżę i dobudowano prezbiterium.

Sołtys - Maciej Lisiecki

Łaziszcze

Sołtys - Damian Cieszkowski

Mętno

Położone jest na południowy-zachód od Chojny w odległości ok. 4 km. Miejscowość zamieszkuje 202 osoby. Sołectwo Mętno leży w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Kościół - parafia wzmiankowana w 1350 r., z filią w Mętnie Małym; 1490 r. - wzmianka o proboszczu Ewaldzie Gunterberch.

Od 1684 r. był kościołem filialnym (ewangelickim). Kościół datowany na XIII/XIV w.; gotycka budowla z granitowej kostki, z wieżą i płd. zakrystią; w 1866 r. rozbudowany o pięcioboczne prezbiterium; w 1877 r. na wieży zamontowano trzy dzwony. Obecnie rzymsko-katolicki kościół filialny. Kaplica - cmentarna, zbudowana w 4 ćw. XIX w.

Budynek murowany z cegły, na planie kwadratu, przykryty wysokim namiotowym dachem. Nadal pełni funkcję pierwotną (obecnie w remoncie). Szkoła - na fotografii z pocz. XX w. murowany budynek parterowy z wysoko wyniesionymi piwnicami, 7-osiową fasadą. Budynek istnieje i nadal pełni pierwotną funkcję.

Sołtys - Krzysztof Kurdziel

Narost

Wieś położona na południowy wschód od Chojny w odległości 15 kilometrów. Wieś zamieszkuje ok. 300 osób. Narost jest malowniczą miejscowością otoczoną przez liczne jeziora polodowcowe a największym z nich jest Narost często odwiedzane przez turystów. Dużą popularnością cieszy się również zabytkowy Kościół z XIII wieku oraz odrestaurowany park dworski.

Historia Parku Dworskiego

Park Dworski w Naroście zlokalizowany jest w centrum miejscowości, został zaprojektowany przez słynnego pruskiego ogrodnika i architekta krajobrazu doby klasycyzmu Petera Josepha Lenné'go. Park powstał na potrzeby pałacu, który się tu znajdował (został zburzony podczas II wojny światowej, podczas wyzwalania owych terenów przez żołnierzy Armii Czerwonej). Najstarsi mieszkańcy Narostu pamiętają jeszcze ruiny tej budowli. Dziś w parku można zobaczyć pozostałości doskonałego niegdyś "ogrodu" oraz rzadko spotykaną jodłę kaukaską, żywotnik olbrzymi, cis, buk w odmianie płaczącej oraz czterolistną odmianę kasztana, pomiędzy drzewami możemy zobaczyć wiele ciekawych odmian ptaków, które swoje siedliska mają często w pobliżu jeziorek, których jest kilka na terenie parku.

Sołtys - Marlena Witek

Nawodna

Wieś położona 6 km na północ od Chojny, nad rzeką Rurzycą. Kościół parafialny p.w. św. Krzyża z XV w., wieża z XV/XVI w. Po pożarze w 1964 r. kościół odbudowano w 1966 r. „ Kościół jest gotycką budowlą z późnego średniowiecza z wieżą z przełomu XV i XVI wieku”.

Sołtys - Józef Gutowski

Rurka

Wieś położona 5 km na północny-wschód od Chojny. Kaplica templariuszy z XIII w., zbudowana z granitowej kostki, z wyodrębnionym prostokątnym prezbiterium. Stanowi pozostałość po komandorii w Rurce. Kaplica to niewielki budynek wzniesiony w stylu późnoromańskim, na planie prostokąta z wyodrębnionym, zamkniętym prostą ścianą, prezbiterium.

Mury zbudowano w średniowiecznej technice opus emplectum. Lico ściany zewnętrznej tworzą warstwy dokładnie obrobionych granitowych kwadr. Wnętrze muru wypełniono łamanymi kamieniami i zalano gruboziarnistą zaprawą wapienno-piaskową. Od północy zachował się otwór wejściowy z jednoościeżowym portalem i zamknięte łagodnymi łukami okna.

Podobne ale mniejsze przetrwały w ścianach prezbiterium. W ścianie zachodniej widoczne jest zamurowane okno w formie kolistej. Po kasacji zakonu templariuszy w 1312 r. dobra w Rurce przejęli joannici. W wieku XVII kościół został opuszczony i zamieniony na spichlerz. W drugiej połowie XIX wieku został przebudowany na gorzelnie.

Po II wojnie światowej kaplica ulegała dalszej dewastacji. W 1999 r. podjęto badania archeologiczne wokół kaplicy i prace zabezpieczające. Obecnie kaplica jest własnością prywatną i podlega dalszej renowacji. Kościół filialny p.w. św. Józefa z XIX w., neogotycki, ceglany.

Sołtys - Jacek Prętki

Stoki

Wieś położona w Puszczy Piaskowej, w północnej części Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, 6 km na zachód-południowy zachód od Chojny. W środku wsi, wzmiankowanej już w 1270, neoromański kościół filialny z XIX w., pw. św. Józefa, należący do parafii Świętej Trójcy w Chojnie.

Kościół pobudowany z kamienia łupanego i cegły, salowy, na rzucie prostokąta, na narożnikach skarpy, przy prosto zamkniętym prezbiterium dzwonnica. Po stronie północnej dom przedpogrzebowy.
W południowo wschodniej części wsi dawny folwark z dworem z 2. połowy XIX w., z przylegającym od północy parkiem krajobrazowym, z przełomu XVIII/XIX w., o powierzchni 7 ha.

W parku starodrzew z wieloma okazami, półkolista aleja kasztanowców prowadząca do wieży widokowej, z 1914. Na podwórzu posesji nr 3 - okaz wiązu, o obwodzie 560 cm (najgrubszy na Pomorzu).Przez północny skraj wsi prowadzi znakowany czerwony turystyczny Szlak Nadodrzański z Chojny do Lubiechowa Dolnego. Kilometr od wsi, na południowy zachód znajduje się jezioro Ostrów, o powierzchni 80 ha, z ośrodkiem wypoczynkowym i rezerwatem przyrody "Olszyny Ostrowskie".

Sołtys - Józef Władyka

Strzelczyn

Wieś położona 8 km na północny-wschód od Chojny. Liczba mieszkańców 370. Sołectwo Strzelczyn leży w całości w otulinie Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. W miejscowości znajduje się Kościół p.w. MB Nieustającej Pomocy.

Salowa budowla z prezbiterium zakończonym pięciobocznie postawiona w końcu XVIII w. w konstrukcji ryglowej; w 2 połowie XIX w. dostawiono ceglany neogotycki szczyt zach. W latach 60-tych XIX w. - filia ewangelickiej parafii w Rurce. Obecnie kościół filialny rzym.-katolicki.

Elewacje otynkowane, pozostawiony ceglany szczyt zachodni. Charakterystycznym miejscem w Strzelczynie był również Dwór - pierwotnie postawiony w konstrukcji ryglowej ( wybudowany najprawdopodobniej w końcu XVIII wieku); parterowy, przykryty naczółkowym dachem; później przebudowywany (lata 20-ste XX w.). Obecnie opuszczony”. W 1868 r. pierwszy raz odnotowano istnienie szkoły. Obecnie szkoła nosi imię Wandy Chotomskiej.

Sołtys - Sylwester Podyma