Dziś, 14 lutego 2025 roku, po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. To nowe święto państwowe, ustanowione 9 stycznia 2025 roku, oddaje hołd żołnierzom Armii Krajowej – największej podziemnej armii w okupowanej Europie podczas II wojny światowej. Armia Krajowa, jako zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego, prowadziła bohaterską walkę o odzyskanie przez Polskę suwerenności i niepodległości.
Armia Krajowa (AK) została powołana 14 lutego 1942 roku na mocy rozkazu Naczelnego Wodza, generała Władysława Sikorskiego, przekształcając dotychczasowy Związek Walki Zbrojnej. Pierwszym dowódcą AK został generał Stefan Rowecki, ps. "Grot". W szczytowym momencie, w 1944 roku, liczebność AK sięgała ponad 350 tysięcy zaprzysiężonych żołnierzy, co czyniło ją największą podziemną armią w okupowanej Europie.
Działalność AK nie ograniczała się jedynie do walki zbrojnej. Była integralną częścią Polskiego Państwa Podziemnego, które prowadziło działalność administracyjną, polityczną, wojskową oraz edukacyjną. W ramach tajnego nauczania funkcjonowały szkoły na wszystkich poziomach, a podziemne wydawnictwa dostarczały społeczeństwu nieocenzurowanych informacji.
Warto przypomnieć kilka niezwykłych akcji przeprowadzonych przez żołnierzy AK:
-
Akcja pod Arsenałem (26 marca 1943 roku): Brawurowa operacja mająca na celu odbicie Jana Bytnara "Rudego" oraz innych więźniów przewożonych przez Gestapo. Akcja zakończyła się sukcesem, uwalniając 21 osób.
-
Likwidacja Franza Kutschery (1 lutego 1944 roku): Zamach na "kata Warszawy", dowódcę SS i Policji na dystrykt warszawski, odpowiedzialnego za masowe egzekucje ludności cywilnej. Operacja została przeprowadzona przez specjalny oddział AK "Pegaz" i zakończyła się sukcesem.
-
Akcja "Góral" (12 sierpnia 1943 roku): Spektakularny napad na niemiecki konwój przewożący pieniądze. Zdobyto wówczas ponad 100 milionów ówczesnych złotych, które zasiliły fundusze podziemia.
Po zakończeniu II wojny światowej wielu żołnierzy AK spotkały represje ze strony władz komunistycznych podporządkowanych Związkowi Sowieckiemu. Byli oni prześladowani, więzieni, a niektórzy, jak generał Emil Fieldorf "Nil" czy rotmistrz Witold Pilecki, zostali skazani na śmierć.
Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest wyrazem uznania dla ich poświęcenia i odwagi w walce o wolną Polskę. To także przypomnienie o etosie AK, który inspirował kolejne pokolenia do walki o niepodległość i suwerenność Ojczyzny.
